Ο δραστήριος Γορτυνιακός Σύνδεσμος Σπάρτης μετά από την περίοδο των θερινών διακοπών επανήλθε στην κανονική λειτουργία του, εγκαινιάζοντας την φθινοπωρινή περίοδο με μια προσκυνηματική εκδρομή στο Ιερό Κάθισμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που βρίσκεται πριν από τους Άνω Δολούς της Μεσσηνιακής Μάνης.
Όταν ανακοινώθηκε το πρόγραμμα αυτής της επίσκεψης το Διοικητικό Συμβούλιο διατηρούσε κάποιες επιφυλάξεις όσον αφορά την πρόκληση ενδιαφέροντος και συμμετοχής από μέρους των Μελών και των Φίλων του Συνδέσμου, αφού στο παρελθόν είχαν πραγματοποιηθεί δύο προσκυνήματα στην εν λόγω Μονή (2018-2019). Κι όμως το λεφορείο των 53 θέσεων συμπληρώθηκε μέσα σε τέσσερις ημέρες και το Διοικητικό Συμβούλιο εξαναγκάσθηκε κατόπιν του συνεχιζόμενου ενδιαφέροντος να μισθώσει και δεύτερο λεωφορείο το οποίο συμπληρώθηκε προς έκπληξη όλων.
Την Κυριακή, 13 Οκτωβρίου 2024 και ώρα 7:00 π.μ. οι προσκυνητές εκδρομείς αναχώρησαν από το χώρο του Μουσείου Σπάρτης με δύο λεωφορεία του γορτυνιακού τουριστικού γραφείου ΣΚΟΥΡΟΣ ΤΟΥΡΣ με οδηγούς τον Βασίλη Σκούρο και τον Νίκο Λαμπράκο και μέσω του αυτοκινητόδρομου του Λεύκτρου κατευθύνθηκαν προς την Καλαμάτα και τη Μεσσηνιακή Μάνη τα όρια της οποίας αρχίζουν αμέσως μετά την πρωτεύουσα της Μεσσηνίας.
Διερχόμενοι από τη Βέργα Αλμυρού, τον Κάμπο Αβίας (ομηρική Γερηνάι) κι αμέσως μετά το Σταυροπήγιο (Βαρούσια) ακολουθούμε την πινακίδα προς τους Άνω Δολούς και την Ιερά Μονή. Τα λεωφορεία δεν μπορούν να φτάσουν στο χώρο της Μονής και γι’ αυτό αποβιβαζόμαστε στο σημείο όπου αρχίζει ο τσιμεντοστρωμένος δρομίσκος που οδηγεί μετά από 40-50 μέτρα στο μοναστήρι.
Η κεντρική θύρα της Μονής είναι ορθάνοιχτη και οι ύμνοι του όρθρου απλώνονται στην πρωινή ατμόσφαιρα του κατάφυτου προαύλιου χώρου που μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής από τα πολλά λουλούδια. Προσεγγίζουμε το καλαίσθητο Καθολικό με την πρέπουσα ευλάβεια και ησυχία για να μη διαταράξουμε τον κατανυκτικό όρθρο. Ανάβουμε το μελισσοκέρι μας, αφήνουμε τις προσφορές μας (κερί, λάδι, πρόσφορα, καφέ κλπ), ασπαζόμαστε τις εικόνες και ζητάμε την ευλογία του Καθηγουμένου Γέροντος Γαβριήλ που μας υποδέχεται με ειλικρινή χαρά, πραότητα και αγάπη. Σε λίγα λεπτά το Καθολικό γεμίζει και πολλοί βγαίνουν στην αυλή για να παρακολουθήσουν από εκεί τα τελούμενα.
Η ώρα περνάει με κατάνυξη, ευλάβεια και προσευχή. Το εκκλησίασμα συμμετέχει στη Θεία Λειτουργία (λειτουργία ίσον λαού έργο), συνοδεύοντας τους ψάλτες, απαγγέλλοντας το Πιστεύω και την Κυριακή Προσευχή. Ο χώρος του Καθολικού φωτίζεται μόνο από τα κεριά, οι ψάλτες υμνούν το Θεό μελωδικά χωρίς κραυγαλέες φωνητικές υπερβολές, οι ευχές εκφέρονται από τον ιερέα με ήρεμη καθαρότητα και σοβαρότητα και όλα συντελούν στην κατά χάρη ένωση των πιστών με τον Τριαδικό Θεό.
Λίγο πριν από την απόλυση ο π. Νεκτάριος ευλογεί το δίσκο με τους σπόρους που προορίζονται για φύτευση στους κήπους της Μονής, όπως γινόταν στο παρελθόν, αφού σήμερα διαβάστηκε η ευαγγελική περικοπή του Σπορέως κι εν συνεχεία ευλογούνται δύο φανουρόπιτες. Διανέμεται το αντίδωρο και γίνεται η Κατάλυση από τον Ιερέα με την οποία ολοκληρώνεται η Θεία Ευχαριστία.
Σε λίγη ώρα ο Μοναχός Αλέξιος προσκαλεί όλους όσοι χωράνε στο Αρχονταρίκι για να προσφερθεί η παραδοσιακή μοναστηριακή φιλοξενία και να γίνει η πνευματική υποδοχή των προσκυνητών. Ανοίγεται η πόρτα ώστε να μπορούν να ακούν όσοι έμειναν στην αυλή και να μη στερηθούν την πνευματική ευωχία.
Ο Ιερομόναχος π. Νεκτάριος καλωσορίζει εκ μέρους του Γέροντος και της Αδελφότητας τους Γορτύνιους της Σπάρτης που επισκέπτονται για Τρίτη φορά το Ιερό Κάθισμα κι επιθυμώντας να τιμήσει την αρκαδική καταγωγή τους παραθέτει ιστορικά στοιχεία από τον Πολύβιο που αναφέρονται στους ολιγομίλητους Αρκάδες και στον τρόπο με τον οποίο εκφράζονταν διαχρονικά μέσα από το τραγούδι, Ακούγονται επίσης δύο ηχογραφημένα κείμενα που αναφέρονται στις σχέσεις των νέων με τη λεγόμενη Τρίτη ηλικία. Ο Πρόεδρος του Γορτυνιακού Γιάννης Μητράκος ευχαριστεί εκ μέρους όλων των προσκυνητών το Γέροντα και τους Αδελφούς για τη φιλόξενη διάθεση και την αγάπη με την οποία περιβάλλουν τα Μέλη και τους Φίλους του Συνδέσμου. Ακολουθεί η κ. Λέλα Γεωργακοπούλου – Πλειώτα η οποία εις επίρρωση όσων αναφέρθηκαν για τη σχέση των Αρκάδων με το τραγούδι, αρχίζει να τραγουδά με τη συνοδεία όλων παραδοσιακά ακούσματα της Γορτυνίας με πρώτο το «Ας παν να δουν τα μάτια μου πώς τα περνάει η αγάπη μου…». Το πρόσωπο του Γέροντος Γαβριήλ φωτίζεται από χαρά κι ένα φαρδύ χαμόγελο απλώνεται στο ιλαρό πρόσωπό του. Το χειροκρότημα όλων είναι αβίαστο και θερμό. Η κ. Λέλα τελειώνει απαγγέλλοντας μια προσευχή στην Παναγία που συνοδεύεται από τα δάκρυα του Γέροντος Γαβριήλ. Το επιστέγασμα έρχεται με μια πανέμορφη ανθοδέσμη που της προσφέρει εκ μέρους της Αδελφότητας ο μοναχός Αλέξιος. Οι εκπλήξεις όμως δεν σταματούν εκεί. Η Αδελφότητα προσφέρει δώρα αγάπης στον Πρόεδρο του Συνδέσμου που δεν βρίσκει λόγια για να εκφράσει τη βαθύτατη ευγνωμοσύνη του.
Αργά το μεσημέρι ήλθε η ώρα της αναχώρησης. Έμπλεοι πνευματικής χαράς αποχαιρετούμε το Γέροντα και την Αδελφότητα και πηγαίνουμε στον Κάμπο Αβίας για το μεσημεριανό μας γεύμα στο κέντρο εστίασης «Νέα Γερήνια» του Θωμά Πατσιλίβα που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία.
Το απόγευμα κατεβαίνουμε στην ιστορική και γραφική Καρδαμύλη μία από τις λίγες πόλεις της ομηρικής εποχής που διατήρησε την ονομασία της μέχρι τις μέρες μας. Επισκεπτόμαστε το «Οχυρό Συγκρότημα των Τρουπάκηδων – Μούρτζινων» στην παλιά Καρδαμύλη, που αποτελεί μουσειακό χώρο του Υπουργείου Πολιτισμού. Το αρχιτεκτονικό συγκρότημα είναι πανέμορφο! Ο επισκέπτης βλέπει σ’ αυτό πώς ζούσε η οργανωμένη μανιάτικη αρχοντική οικογένεια από τη βυζαντινή εποχή μέχρι την απελευθέρωσή μας από τους Τούρκους. Ο αρμόδιος υπάλληλος κ. Σταύρος Νικητέας από αγάπη για τον τόπο του και με καλή προαίρεση αναλαμβάνει να μας δώσει πληροφορίες για το χώρο που βρισκόμαστε και για τη μανιάτικη αρχοντική γενιά των Τρουπάκηδων – Μούρτζινων που έλκουν την καταγωγή τους από την οικογένεια των Παλαιολόγων. Με απογοήτευση διαπιστώνουμε ότι αυτός ο εξαιρετικός τόπος που θεωρείται μουσείο κι έχει εισιτήριο στερείται σχεδόν παντελώς εκθεμάτων! Οι περισσότερες αίθουσες είναι άδειες κι αυτό είναι πολύ αρνητικό για τους υπεύθυνους του Υπουργείου Πολιτισμού. Στις ελλείψεις πρέπει να συμπεριληφθούν: η ελλιπής σηματοδότηση και η απουσία πλακόστρωσης στο καλντερίμι που οδηγεί στο συγκρότημα.
Γυρίζουμε μέσα από την παλιά Καρδαμύλη κι επιβιβαζόμαστε στα λεωφορεία μας για να επιστρέψουμε στη Σπάρτη μέσω της καταπληκτικής ομορφιάς διαδρομής Οιτύλου – Αρεόπολης, στην οποία κάνουμε μία ωριαία στάση για βόλτα και καφέ. Φτάνουμε νωρίς το βραδάκι στη Σπάρτη ευχαριστημένοι από τη σημερινή μας εξόρμηση κι ανανεώνοντας το ραντεβού μας για το προσεχές διάστημα.
Υ.Γ.: Το Κάθισμα των Δολών ακολουθεί το φιλοκαλικό ορθόδοξο πνεύμα, όπως το κατέγραψαν και το παρέδωσαν οι θεοφόροι πατέρες Άγιοι Νικόδημος Αγιορείτης και Μακάριος Νοταράς. Η Φιλοκαλία (εκ του φιλοκαλείν) είναι μια συλλογή κειμένων πατέρων της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ησυχαστικής παράδοσης, που γράφτηκαν από τον τέταρτο έως τον δέκατο πέμπτο αιώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΡΑΚΟΣ
